Theatervoorstellingen onder de loep
Lees mijn inzichten van voorstellingen die ik afgelopen tijd heb bezocht en hoe 🔥 de saus wat mij betreft werd opgediend.
Cliënt E. Busken - ITA
De demente E. Busken verblijft op de gesloten afdeling van een instelling voor hoogbejaarden. Hij sluit zich af en voelt zich onbegrepen. Het stuk toont de ongemakken en verwarring tijdens zijn verval.
🔸 Ik realiseerde me dat ik niet eerder verval vanuit dit perspectief heb bekeken. Ik begreep opeens een beetje beter hoe onbegrepen ouderen met dementie zich kunnen voelen. Alleen dat al vond ik een heel waardevol inzicht, aangezien het onvermijdelijk is dat het aantal mensen met dementie over de jaren in ieders omgeving zal toenemen.
🔸 Het verbaasde me dat ik dit onderwerp niet eerder in een recent theaterstuk ben tegengekomen. Dat vind ik best nijpend aangezien iedereen er op een manier mee te maken krijgt. Het meer behandelen in theater kan leiden tot meer begrip.
📗 Naar het boek van Jeroen Brouwers | 👥 Door gezelschap Internationaal Theater Amsterdam | 🏛️ In Internationaal Theater Amsterdam | 📷 van mijn bezoek op 03/10/24
Women in Troy, as told by our mothers - Dood Paard
De voorstelling gaat over de belegering van Troje vanuit het perspectief van de vrouw (de moeders van de acteurs). Het verhaal is door oorlogsvoering vandaag de dag zeer actueel.
🔸 Dood Paard is van begin tot eind weer fantastisch. Hun teksten zijn sterk en bijna poëtisch.
🔸 Ik realiseer me dat geschiedenis nog altijd wordt verteld vanuit het mannelijk perspectief. Een zuiver hedendaags vrouwelijk perspectief is er niet omdat deze beïnvloed is door wat is overgedragen door de man.
🔸 Pas nu realiseer ik me dat het volledig onterecht is dat emoties en verhalen rondom boosheid, rouw, strijdt, angst, verdriet van de vrouw geëlimineerd zijn in oorlogsverhalen.
🔸 De verleidelijke schoonheid van een vrouw is niét de reden van een oorlog, zoals in de Trojaanse oorlog wordt beweerd. De mannen misbruiken dit motief ten nadele van de vrouw. De man had zich kunnen bedwingen als ze maar niet zo mooi was...
👥 Door collectief Dood Paard | 🏛️ In theater Frascati + tourt door NL | 📷 van mijn bezoek op 24/09/24
De Wetten - ITA
In De Wetten komen en gaan 7 mannen als personages in Maries leven. Ze streeft naar haar eigen autonome stem na inwijding met de verschillende zienswijzen van de mannen.
🔸 Marie is rond de 30 en woont in Amsterdam, wat maakt dat ik me in haar schoenen kon plaatsen en ging nadenken over vormende personages in mijn leven.
🔸 Ik kan me vinden in dat afzondering en schrijven verhelderend werkt en helpt in het vinden van je eigen stem.
🔸 Ik heb (nog) geen antwoord op of en wanneer je ooit helemaal je authentieke stem gevonden hebt.
📗 Naar het boek van Connie Palmen | 👥 Door gezelschap Internationaal Theater Amsterdam | 🏛️ In Internationaal Theater Amsterdam | 🎙️ Luister meer in deze podcast en deze podcast | 📷 van mijn bezoek op 28/08/24
Het Zomeroffer - De Warme Winkel
Het Zomeroffer is een aaneenschakeling van rituelen waarin een een auto, gedoneerd door een bezoeker, wordt geofferd aan het klimaat.
🔸 Ondanks dat ik het gevoel heb dat de maatschappij er gemiddeld genomen anders over denkt, doet het stuk mij inzien dat het oké is om je bewust niet met de auto te verplaatsen. Het stilstaan in de file naar werk, ruimte voor drie kinderen achterin, vervuilende olie, ... - het past bij een beeld (kapitalisme, systeem, patriarchisme) waar ik afstand van mag doen.
🔸 Zonder de ruime opzet van dit (sprookjesachtige) Bostheater zou deze voorstelling niet mogelijk zijn. Dit soort grote ruimtes (bijv. grote monumentale panden) zouden wat mij betreft meer ingezet moeten worden voor theater.
📗 Naar het stuk van Igor Stravinsky | 👥 Door collectief De Warme Winkel | 🏛️ In het Amsterdamse Bostheater | 🎙️ Luister meer in deze podcast | 📷 van mijn bezoek op 01/07/24
Girls and Boys - Theater Oostpool
Hadewych illustreert met voorbeelden uit haar fictieve leven hoe de man en de vrouw zich tot elkaar verhouden.
🔸 Ik mis in deze voorstelling de kracht van het theater. Er gebeurt weinig op het toneel en daarom had voor mij een luisterverhaal ook volstaan.
🔸 Haar uitspraak op het einde wanneer ze zich tot het publiek wenkt vind ik treffend: ‘het systeem is niet gemaakt voor mannen maar om mannen tegen te houden’. Het doet me denken aan Prima Facie (ITA) waarin (mannelijke) verdachten in zedendelicten vrijuit gaan.
👥 Door gezelschap Theater Oostpool | 🏛️ In theater DeLaMar | 🎙️ Luister meer in deze podcast | 📷 van Oostpool
Bye bye daddy, a family business - Dood paard
In deze voorstelling bezoeken 4 acteurs de vader op het sterfbed. Hij laat een materiële maar vooral ook emotionele erfenis na. Het lijkt erop dat de acteurs omgaan met emoties niet van hun vader hebben geërfd. De afstand tot elkaar en de vader is groot, maar het sterven van de vader lijkt ze uiteindelijk nader tot elkaar te brengen.
🔸 Ik heb onwijs genoten van deze tragikomedie met succession-achtige personages. In een vervreemdend decor creëerden de steengoede acteurs een bizar komisch-tragisch wereldje waarin ik me het liefst zo lang mogelijk wil bevinden.
👥 Door collectief Dood Paard | 🏛️ In theater Meervaart | 📷 van Dood Paard
Prima Facie - ITA
Strafrechtadvocate Tessa haalt met de juridische waarheid slachtoffers van zedendelicten onderuit. Echter ondergaat ze later zelf een zedendelict. Ze komt daarmee aan de andere kant van het rechtssysteem te staan.
🔸 Tessa richt zich tot het publiek met de boodschap dat het rechtssysteem is ontwikkeld dóór mannen. Juist mannen zijn vaak de vermeend daders, maar zedenmisdrijven zijn zo moeilijk te bewijzen dat vrouwen zich haast niet kunnen verdedigen. Het doet me denken aan Hadewych's boodschap in Girls and Boys tot het publiek: de wet is gemaakt tégen mannen, om ze te beteugelen.
🔸 Ik hoop dat met de recente wetswijziging menselijke waarheidsvinding toeneemt.
🔸 Het allermeest hoop ik dat daders zichzelf kunnen beteugelen in plaats van dat slachtoffers zich moeten verdedigen. Hoe kunnen mannen het bijvoorbeeld veilig op straat maken in plaats van hoe kan je als vrouw zo veilig mogelijk naar huis.
📗 Naar het boek van Suzie Miller | 👥 Door gezelschap Internationaal Theater Amsterdam | 🏛️ In Internationaal Theater Amsterdam | 🎙️ Luister meer in deze podcast | 📷 van ITA
WARM - Kasper van der Laan
Kasper is een van de beste cabaratiers van dit moment en zijn shows snel uitverkocht.
🔸 Ik ben bij een voorstelling niet snel aan het lachen te krijgen, hooguit een mondhoek omhoog of wat gegniffel. Kasper heeft me, samen met een bezoeker voor mij met een onhoudbare slappe lach, enorm aan het giechelen gebracht.
🔸 Kasper vroeg zelfverzekerde mensen te gaan staan. Later zei hij dat de écht zelfverzekerde mensen niet zijn gaan staan want die hoeven zich niet te bewijzen. Daar ben ik het helemaal mee eens.
👥 Door cabaretier Kasper van der Laan | 🏛️ In theater De Kleine Komedie | 📷 van Kasper van der Laan
De Dokter - ITA
In De Dokter wordt een voorval in het ziekenhuis door de ouders van het overleden kind breed uitgemeten in de media en wordt onderdeel van het publieke debat. Binnen en buiten de muren van het ziekenhuis vallen de meningen over het voorval uiteen. Dokter Ruth blijft bij haar standpunt, ze heeft behandeld in het belang van de patiënt.
🔸 Ik realiseerde me dat wat ik wat ik zie aan talkshowtafels een eindeloos en oppervlakkig standpuntenspectacel is over godsdienst, racisme, wetenschap, politiek, publieke opinie, ethiek, feminisme, etc. Talkshowgasten zijn het per definitie niet met de ander eens en hebben ook het doel niet het met de ander eens te worden. Waar ik eerder dacht dat het doel van een talkshow elkaar beter begrijpen is, zie ik door De Dokter beter in dat het de mens niet dichter bij elkaar brengt, maar juist verder uit elkaar drijft. Een mens kiest zijn kamp en bruggen worden niet gebouwd.
🔸 Het stuk bevestigt mij dat achter de standpunten van ieder mens ook weer gevoelens en waarheden liggen. Echt in gesprek gaan met de medemens over zijn of haar waarheid en gevoelens kan ertoe leiden het andere standpunt beter te begrijpen.
📗 Naar het boek van Arthur Schnitzler | 👥 Door gezelschap Internationaal Theater Amsterdam | 🏛️ In Internationaal Theater Amsterdam | 🎙️ Luister meer in deze podcast | 📷 van ITA
Roberto Devereux - De Nationale Opera
Het stuk is een liefdesverhaal tussen koningin Elizabeth I en Robert Devereux.
🔸 De nadruk ligt erg op het uitvergroten van emoties. Zo’n 4 gezongen emotities zijn achtereenvolgens uitgesmeerd over de gehele voorstelling. Ik zie liever wat meer gebeuren. Opera is wellicht (nog) niet helemaal mijn genre.
📗 Naar het stuk van Gaetano Donizetti | 👥 Door De Nationale Opera | 🏛️ In Nationale Opera & Ballet | 📷 van Nationale Opera & Ballet
Vogels - ITA
De Joodse Eitan en de Arabische Wahida worden verliefd. Eitan's vader is tegen zijn relatie met een Arabische vrouw. Eitan belandt tijdens zijn zoektocht naar zijn roots in Israël door een aanslag in het ziekenhuis. Aan zijn bed brengen familieleden een geheim aan het licht dat de aannames over identiteit en vijandschap aan het wankelen brengt.
🔸 Het stuk is super actueel door de conflictsituatie in Israël. Ik vind dat hierover, en over oorlog in het algemeen, meer theater gemaakt mag worden. Hierdoor wordt dit moeilijke onderwerp hopelijk zo goed mogelijk en van alle kanten belicht.
🔸 Ik vond het pijnlijk om te zien dat liefde plaats moest maken voor het in negatieve zin benadrukken van de verschillen. Het voelt als een zinloze exercitie.
📗 Naar het boek van Wajdi Mouawad | 👥 Door gezelschap Internationaal Theater Amsterdam | 🏛️ In Internationaal Theater Amsterdam | 📷 van ITA
The Underground - NITE
Deze tragischkomische muzikale voorstelling gaat over hoe de hoofdpersoon zich niet goed weet te verhouden tot de regels van de samenleving.
🔸 Ik hou erg van het maatschappelijk getinte interdisciplinaire theater van NITE. Ook dit stuk bevat dans, zang, acrobatiek en meer, om de maatschappelijke boodschap te ondersteunen.
🔸 Het dragen van een bontjas staat in theater vaak (negatief) symbool voor een kapitalistisch persoon. Ook in dit stuk had de hoofdpersoon deze op een moment aan. Op dit soort moment ervaar ik een tweestrijd en vraag ik me kritisch af, met mijn achtergrond, of ikzelf die bontjas aan heb of niet.
👥 Door gezelschap NITE | 🏛️ In Stadsschouwburg Haarlem | 🎙️ Luister meer in deze podcast | 📷 van NITE
NT Live: Vanya
Andrew Scott speelt in het stuk in zijn eentje alle 8(!) personages met al hun karakteristieken en emoties. Het stuk toont de dynamiek van de bewoners en bezoekers in een landhuis.
🔸 Andrew Scott is een ontzettend goede acteur wat maakt dat het een genot is om naar dit complexe acteerwerk te kijken.
🔸 National Theatre Live, een Londens theater, brengt streams uit voor in bioscopen wereldwijd. In Amsterdam biedt Pathé Tuschinski enkele keren per jaar een stream aan. Het imposante Tuschinski doet niet onder aan een theater en leent zich wat mij betreft perfect voor het vertonen van theater. Smaakt zelfs naar meer wat mij betreft.
📗 Naar het stuk van Anton Chekhov | 👥 Door gezelschap National Theatre | 🏛️ In Pathé Tuschinski | 📷 van National Theatre
Julie - ITA
De jonge rijke Julie verlangt los te komen van haar familie en maatschappij. Haar chauffeur, getrouwd met de schoonmaakster, verlangt naar Julie en deelt haar verlangens. De machtsdynamiek en verlangens laten geen van de 3 ongeschonden.
🔸 Ik heb vooraf de openbare repetitie van het stuk bijgewoond, waarin ik zag hoe een scène nog werd aangepast. Dat maakte dat ik beter doorkreeg tot op welk minieme detail een voorstelling wordt uitgedacht.
🔸 Als een stuk dramatische effecten in het decor heeft, kan ik daar vaak erg van genieten. De effecten versterken de boodschap en laten het stuk nog meer binnenkomen. In dit stuk liep het podium onder water, als symbool voor de ellendige uitgangssituatie.
📗 Naar het stuk van August Strindberg | 👥 Door gezelschap Internationaal Theater Amsterdam | 🏛️ In Internationaal Theater Amsterdam | 🎙️ Luister meer in deze podcast | 📷 van ITA
Showmeister, een komedie over sterven - Theater Oostpool
In het stuk heeft een profvoetballer de wens een voorstelling van zijn laatste levensjaar te maken. Ondanks flinke tegenzin is het wel deze publiekstrekker die het 3-ledige toneelgezelschap nodig heeft om nog toneelzalen vol te krijgen.
🔸 Ik heb op meta niveau gezien dat zwaar toneel en luchtig entertainment samen kunnen gaan. In dit geval hielpen ze elkaar aan een podium. Dit vind ik een symbolisch voorbeeld voor de verschillende geluiden in de echte wereld.
🔸 De vraag die bij me opkwam is of theater nog theater is zonder publiek. Wat mij betreft is publiek net zo cruciaal als acteurs.
👥 Door gezelschap Theater Oostpool | 🏛️ In theater Schuur | 🎙️ Luister meer in deze podcast | 📷 van Theater Oostpool
Makkelijk in de omgang - Lisa Ostermann
Lisa deelt hoe makkelijk ze in de omgang is en bespreekt dat lang niet iedereen zo is.
🔸 Lisa geeft me mee dat ongemak voelen ook goed en sexy kan zijn en dat sommige mensen wel wat meer ongemak mogen voelen. Zoals bijvoorbeeld bij het niet netjes achterlaten van de wc.
👥 Door cabaretière Lisa Ostermann | 🏛️ In theater De Kleine Komedie | 🎙️ Luister meer in deze podcast | 📷 van Lisa Ostermann
Medea - ITA
Anna komt vrij uit de internering waar ze vast zat na een poging haar man te vergiftigen. Ze wil er alles aan doen om haar gezin weer bij elkaar te brengen. Echter zijn de verwachtingen van de mensen om haar heen anders en verliest uiteindelijk alles.
🔸 Het stuk vergrootte aan mij uit dat je dapper moet zijn in het nemen van de volgende stap in plaats van het malen en jezelf kapot maken in de onhoudbare situatie van stilstand. Dit kan zich bijvoorbeeld voordoen in relaties tot anderen of werk.
📗 Naar het stuk van Euripides | 👥 Door gezelschap Internationaal Theater Amsterdam | 🏛️ In Internationaal Theater Amsterdam | 📷 van ITA
Opening Night - De Hoe
Het stuk toont het vooraf opgenomen maakproces van de schrijvers als projecties tussen het acteerwerk door. Als collectief zijn de acteurs ook de schrijvers. Als een acteur zijn tekst verliest proberen de acteurs tot een zo goed mogelijk resultaat te komen.
🔸 Het zijn van een collectief is in deze voorstelling ook hun kracht. Wat mij betreft zouden meer collectieven het publiek in hun maakproces mee mogen nemen (tijdens de voorstelling of buiten hun voorstelling om). Ik vind het door de extra laag die het meebrengt heel interessant hoe een voorstelling tot stand komt.
🎥 Naar de film van John Cassavetes | 👥 Door Vlaams collectief De Hoe | 🏛️ In Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond | 📷 van De Hoe
Falaise - Baro d'evel
Baro d’evel is een Frans gezelschap en blinkt in allerlei theaterkunsten uit; acteren, dansen, acrobatiek, zingen, muziekinstrumenten bespelen en zelfs het verkopen van hun eigen merchandise.
🔸 WAUW. Baro d’evel heeft met haar voorstelling Falaise het toneel wat mij betreft maximaal benut en toont met al haar disciplines wat het theater ons te bieden heeft.
🔸 Na het zien van de voorstelling voelde ik de behoefte om zoveel mogelijk van mijn waarnemingen op te schrijven, om de ervaring niet te vergeten.
🔸 De mooiste scene vond ik de symbolische liefdesdans. Hierin kwam een stel hand in hand op, verstijfd als 2 poppen, in een pak en een jurk. Na een tijdje kraakte er iets en bleek dat hun kleding gemaakt was van broos materiaal. Beetje bij beetje brokkelde hun schild. Eerst leidde dat tot paniek, daarna volgde steeds meer liefde en verscheen hun witte onderkleding. Het stel bewoog liefdevol in elkaars armen, en die dans mondde ook weer uit in ruzie en passie.
👥 Door Frans collectief Baro d'evel | 🏛️ In Internationaal Theater Amsterdam | 📷 van Baro d'evel