Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond
De Brakke Grond toont actuele vernieuwende Vlaamse podiumkunsten, beeldende kunst en muziek, die complementair of onderscheidend is aan Nederlandse kunst. De Brakke Grond ondersteunt Vlaamse kunstenaars in het aangaan van Nederlandse samenwerking en duurzame vervolgstappen in Nederland.
Locatie
Nes 45, Amsterdam Centrum
Capaciteit
Grote zaal: 170 tot 300 bezoekers
Rode zaal: 120 tot 134 bezoekers
Geschiedenis
In dit laatste deel heb ik beknopt voor je de geschiedenis van De Brakke Grond geschreven en geïllustreerd. Vanwege de locatie zul je zien dat De Brakke Grond en Frascati een overlappende geschiedenis hebben.
1406: De Nes bevatte 5 kloosters, waaronder het Sint-Margarethaklooster met bijbehorende kerk. Daarnaast stond de St. Pietershal (Grote Vleeshal). Het Middelnederlandse ‘nesse’ wijst op een waterrijk gebied, een landtong die door aanslibbing bij een rivier ontstaan is.
1578: Na de Alteratie in 1578 (overgang van katholicisme naar protestantisme) werden kloostergebouwen van algemeen nut. De Nes vormde hierna vooral een handelsgebied met pakhuizen en veilinghuizen voor tabak, thee, vlees en specerijen.
📷 Nes 41–45 met de Grote en de Kleine Vleeshal, 1611. Uit Stadsarchief Amsterdam, onbekend
1779: Het huidige Nespleintje ontstond door de sloop van de kloosterkerk en naastgeleden Sint-Pieterskapel.
1824: Frascati werd gebouwd als ontspannings- en concertzaal voor 1.500 bezoekers bij het gelijknamig Italiaanse koffiehuis. De Nes diende als uitgaanscentrum. Naast bordelen, bruiste de straat met café chantants, het Salon des Variétés, Tivoli en artiestencafés. Vanaf 1879 werd Frascati gebruikt voor veilingen van tabak en huizen.
📷 Tabaksveiling in Frascati, 1920. Uit Stadsarchief Amsterdam, onbekend
1962: Experimentele theatergroep Toneelgroep Studio trok het gebouw in. Theaterunie vestigde zich er als productiehuis dat alternatief theater stimuleerde.
📷 Nes 45, 1975. Uit Stadsarchief Amsterdam, onbekend
1981: Na een verbouwing opende Frascati en het Vlaams Cultureel Centrum haar deuren. Deze laatste was een politiek-ideologisch project op initiatief van de ministers van Cultuur van Vlaanderen en Nederland, gefinancierd door de Vlaamse overheid. Staatshervormingen verleenden Vlaanderen autonomie op het vlak van taal en cultuur. Spreidingsbehoefte bij de jonge gemeenschap leidde tot het verreizen van Vlaamse culturele centra.
Andere theaters die zich vestigden in de Nes waren de Engelenbak, TOBACCO Theater en het ‘Comedy Theater in de Nes’. De programmatie van het Vlaams Cultuur Centrum was deels in handen van Frascati, dat ook theatertechnici en zaalmedewerkers leverde.
📷 Vlaams Cultureel Centrum, jaren 80. Uit De Morgen
2002: Depolitisering vanuit de Vlaamse overheid maakt het nieuwe Vlaams Cultuurhuis een Nederlandse stichting gebonden aan de Vlaamse overheid. Hun artistieke missie veranderde de focus van enkel het presenteren van de Vlaamse cultuur naar culturele samenwerking en uitwisseling met Nederland. Deze inspirerende en verrijkende samenwerking verloopt nog niet altijd even soepel.
